Thế nào là đơn giá không đầy đủ và đơn giá đầy đủ? Thế nào là đơn giá dự thầu của nhà thầu?

Trong quá trình hội nhập, luật pháp cũng thừa nhận hai hình thức đơn giá: a) Đơn giá không đầy đủ và b) Đơn giá đầy đủ. Về a) Đơn giá không đầy đủ chỉ bao gồm ba yếu tố chi phí: Chi phí vật liệu, chi phí nhân công, chi phí máy thi công; Đó chính là hình thức của các bộ đơn giá địa phương và các bộ đơn giá áp dụng cho công trình hiện nay.

Về b) Đơn giá đầy đủ bao gồm đầy đủ các yếu tố chi phí: Chi phí vật liệu, chi phí nhân công, chi phí máy thi công, chi phí trực tiếp khác (%), chi phí chung (%) thu nhập chịu thuế tính trước (%) ? Trong thực tế, các nhà thầu nước ngoài khi tham gia đấu thầu thường sử dụng đơn giá đầy đủ để dự thầu mà không cần chi tiết từng yếu tố chi phí (vật liệu, nhân công, máy thi công..) theo tập quán quốc tế.

Đơn giá a) và đơn giá b) do nhà nước công bố để các chủ đầu tư, các nhà tư vấn vận dụng để xác định dự toán làm căn cứ để ký hợp đồng với nhà thầu trong trường hợp chỉ định thầu hoặc để xác định giá gói thầu hoặc giá xét thầu trong trường hợp đấu thầu. Những đơn giá này các nhà thầu có thể tham khảo vận dụng để xác định đơn giá dự thầu của mình mà không mang tính bắt buộc như nhiều người lầm tưởng. Đơn giá dự thầu của nhà thầu cao thấp là tùy thuộc ở trình độ tổ chức, trình độ quản lý cũng như trình độ kỹ thuật và biện pháp thi công cụ thể của nhà thầu mà xác định.

Để thắng thầu, các nhà thầu phải căn cứ vào nội dung và yêu cầu của hồ sơ mời thầu đồng thời căn cứ vào năng lực trình độ quản lý và kỹ thuật, công nghệ của mình để xác định giá dự thầu. Giá dự thầu được xác định trên khối lượng được ghi trong Hồ sơ mời thầu (HSMT) và đơn giá dự thầu do nhà thầu lập cùng với các chi phí theo tỷ lệ phần trăm tương ứng trong dự toán gói thầu quy định như tỷ lệ phần trăm chi phí trực tiếp khác, chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước và cuối cùng là thuế giá trị gia tăng (trường hợp HSMT yêu cầu áp dụng đơn giá không đầy đủ chỉ bao gồm chi phí vật liệu, chi phí nhân công, chi phí sử dụng máy thi công). Tuy nhiên, theo xu hướng hội nhập nhiều gói thầu đấu thầu quốc tế, các nhà thầu nước ngoài thường sử dụng “đơn giá đầy đủ” bao gồm tất cả các chi phí cấu thành đơn giá nói trên nhưng không thể hiện chi tiết từng khoản chi phí trong đơn giá như đề cập ở trên. Việc áp dụng hình thức “đơn giá không đầy đủ” hay “đơn giá đầy đủ” để xác định giá dự thầu là tuỳ thuộc quy định trong HSMT. Về khối lượng trong HSMT, nhà thầu phải tôn trọng (không được sửa đổi) khi áp dụng đơn giá dự thầu. Trường hợp phát hiện khối lượng thừa hoặc thiếu so với thiết kế bản vẽ thi công đã được Chủ đầu tư phê duyệt, nhà thầu cần lập một dự toán dự thầu riêng phần thừa hoặc thiếu để bên mời thầu xem xét trong quá trình đánh giá hồ sơ thầu, nếu đề xuất của nhà thầu về khối lượng thừa hoặc thiếu là chính xác thì có thể chấp nhận và được đưa về một mặt bằng khối lượng khi xác định giá đánh giá của tất cả các nhà thầu đã vượt qua tiêu chuẩn kỹ thuật. Cách làm này là cần thiết nhằm đảm bảo tính khách quan, minh bạch và tính bình đẳng trong quá trình lựa chọn nhà thầu và trong quan hệ hợp đồng giữa chủ đầu tư và nhà thầu, đồng thời hạn chế rủi ro đến mức thấp nhất cho cả chủ đầu tư và nhà thầu khi áp dụng giá hợp đồng trọn gói đang rất phổ biến trong thực tế hiện nay ở Việt Nam.